Sosyal Medya

Makale

Sarıkamış yalanları ve Fatma’nın mahzunluğu

tarihinde yayınlandı.

Bizim evde Enver Paşa sevilir. Ailemize mahsus bir Enver Paşa Marşı bile var. Ben yazıp besteledim. İlk kıtası şöyle:

Enver PaÅŸa, Enver PaÅŸa
Hayalinle bin yaÅŸa
Enver PaÅŸa, Enver PaÅŸa
Libya’dan Türkistan’a

Çocuklarım biraz da bu marşla büyüdüler. Onlar için aile tarihimizin bir parçasıdır Enver Paşa. Hatırası pek kıymetli, hatırı pek büyüktür.

Geçen gün, ortaokul son sınıfta okuyan kızım Fatma’yı okuldan aldım. Mahzun görünüyordu. “Bir ÅŸey mi oldu?” diye sordum. Önce “Yok” dedi, sonra utana sıkıla anlattı derdini: “Bugün bir öğretmenimiz Enver PaÅŸa için kötü ÅŸeyler söyledi. Sarıkamış’ta 90 bin askerimiz Enver PaÅŸa yüzünden boÅŸ yere ölmüş. Düşmana tek kurÅŸun sıkamadan soÄŸuktan donmuÅŸlar. Cevap vermek istedim, ama konuyu bilmediÄŸim için veremedim. Çok üzüldüm baba.”

Suçluluk duyuyordu. Aileden birini satmış gibi hissediyordu. Böyle bir şey bir daha olursa gerekeni söyleyebilmek için konuyu kendisine anlatmamı istedi.

Fatma’ya anlattıklarımı sizinle de paylaÅŸayım:

1. DoÄŸu illerimizi Ruslardan temizlemeye ve/yahut Kafkasya’da mevzi kazanmaya matuf Sarıkamış Harekâtı, genellikle, savaÅŸa giden 90 bin askerimiz Allahuekber DaÄŸları’nda soÄŸuktan donarak ölmüş ve konu kapanmış gibi anlatılır, sanki orada hiçbir savaÅŸ yaÅŸanmamış gibi bir algı oluÅŸturulur, halbuki haftalarca süren ve birçok muharebeden oluÅŸan koca bir harp söz konusu.

2. “90 bin ÅŸehit” efsanesi, o dönemdeki Rus propagandasından kaynaklanıyor. İçimizdeki Enver PaÅŸa muarızları, bu propagandayı aÅŸk ve ÅŸevkle yaydılar. Zamanla bu yalan ‘resmî tarih’ oldu. Sarıkamış konusunda Enver PaÅŸa’yı 100 senedir Rus propaganda aÄŸzıyla yargılıyoruz. 

3. Harekâta katılan askerlerimizden bazıları muharebelerde ÅŸehit düşmüş, bazıları soÄŸuktan donmuÅŸ, bazıları da esarette can vermiÅŸtir. Rus generali Maslovski’nin hatıratında, ÅŸehit Osmanlı askerlerinin sayısı -Hamamlı’daki Rus esir kampında can veren 5 bin askerimiz de dahil- 23 bin olarak belirtiliyor. Düşman generali 23 bin derken kendi insanlarımızın 90 bin ÅŸehitten dem vurmaları ve üstelik de bunların hiç savaÅŸmadan ÅŸehit düştüklerini ileri sürmeleri akıl alır ÅŸey deÄŸil. (Tarihçi Mehmet Niyazi’ye göre de ÅŸehit sayısı 23 bindir. 26 bin veya 32 bin diyen de var, fakat dedikodu âlemi dışında 90 bin rakamı hiçbir yerde geçmiyor.)

4. Ã‡ok zorlu bir harekâttı ve ordumuz fena halde kırıldı, evet; fakat düşmana da kök söktürdü. Ruslar en az 16 bin askerini kaybetti ve Enver PaÅŸa’nın planları harfiyen uygulansaydı savaşı da kaybedebilirdi. Türk ve Alman askeri otoriteleri, Enver PaÅŸa’nın hazırladığı harekât planının mükemmel olduÄŸunu, baÅŸarısızlığın büyük ölçüde bu plana uyulmamış olmasından kaynaklandığını ifade ediyorlar. Mesela 10. Kolordu’nun Oltu’dan kuzeye sapmadan Sarıkamış üzerine yürümesi ve 25 Aralık’ta (1914) orada 9. Kolordu’yla birleÅŸmesi gerekiyordu. Albay Hafız Hakkı Bey bu emri dinlemedi, Allahuekber DaÄŸları üzerinden gitmeyi tercih etti. Birliklerimiz orada tipiye yakalanınca da 10. Kolordu’nun Sarıkamış önlerine intikali 4 gün gecikti. Buna raÄŸmen savaşı kazanabilirdik. 25 Aralık gecesi 10. Kolordu’nun yardımı olmadan Ruslara ağır zayiatlar verdiren ve onları Sarıkamış’a çekilmeye zorlayan -hatta Sarıkamış’tan da çekilme hazırlıkları yapmaya zorlayan- 9. Kolordu o gece Sarıkamış’a taarruz etseydi, Allah-u Alem, zafer bizim olacaktı. Enver PaÅŸa ısrarla bunu söylüyordu. ‘Baskın basanındır, Sarıkamış’a hemen bu gece girelim, yarın çok geç olabilir’ diyordu. Ne var ki 9. Kolordu’nun komutanları Enver PaÅŸa’yı dinlemeyip ertesi günü beklemeyi tercih ederek Sarıkamış’taki zayıf Rus kuvvetlerinin takviyesine imkân tanıdılar ve 11. Kolordu da takviyenin önüne geçmekte yetersiz kalınca zafer gerçekleÅŸemedi. Rus harp tarihçilerinin de ittifak ettikleri gibi, o gece Sarıkamış’a girilmemesi savaşın yönünü deÄŸiÅŸtirdi. Artık sabah saatlerinde Rusların takviye birlikleri Sarıkamış’a girmeye baÅŸlamıştı. Maslovski diyor ki: “(Türklerin) Sarıkamış’a hücum etmemek suretiyle vakit kaybetmesi bizim için gerekli olan zamanı kazandırmıştır.” (Kaynak: Nevzat KösoÄŸlu’nun “Åžehit Enver PaÅŸa” isimli abidevî eseri)

5. “Ne olursa olsun; baÅŸarısızlığın sorumlusu, Osmanlı ordularının fiili baÅŸkomutanı konumundaki Enver PaÅŸa’dır” denilebilir ve neticede öyledir tabii. Enver PaÅŸa’nın torunu Osman Mayatepek, bu hususta şöyle diyor: “Sarıkamış felâketinin sorumluluÄŸu Osmanlı ordularının fiili baÅŸkumandanı Enver PaÅŸa’ya ait ise, Çanakkale Zaferi’nin ÅŸerefi de aynı ÅŸekilde ona aittir. Zira her iki muharebe sırasında, ordunun baÅŸkumandanı odur!”

6. Ã‡anakkale’de 250 bin ÅŸehit verdiÄŸimiz söyleniyor. Bu rakam iftiharla zikrediliyor. Peki, o harbi kaybetseydik ne olacaktı? “Enver PaÅŸa 250 bin askerimizi Çanakkale’de yok yerde kırdırdı” diye tezvirat yapılacaktı! Sarıkamış Harekâtı’nın zaferle sonuçlanması halinde ise ÅŸehit sayısına bakılmaksızın kahramanlık türküleri söylenecekti.

7. “Veyl maÄŸluplara!” anlayışı bize yakışmaz.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.